TEMEL BİLGİLER

Bilgi ve iletişim teknolojilerinin etkisiyle hızla değişen ekonomik ve sosyal hayat, sunduğu yeni fırsatlar kadar, bu teknolojileri etkin kullanamayan ülkeler açısından geleceğe yönelik önemli tehditleri de beraberinde getirmektedir.

Bilgi toplumunun getirdiği fırsatlar ve tehditler giderek artan bir ilgi görmekte, bu konuda uluslararası işbirliğini artırmak amacıyla çalışmalar yapılmaktadır. Bu kapsamda, Birleşmiş Milletler – Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (ITU) koordinasyonunda iki aşamalı olarak gerçekleşen Dünya Bilgi Toplumu Zirvesi düzenlenmiştir. Aralık 2003’de Cenevre’de gerçekleştirilen Zirvenin ilk aşamasına toplam 176 ülke, çeşitli uluslararası kuruluş ve sivil toplum örgütleri katılım sağlamış ve Zirve sonucunda İlkeler Bildirgesi ile Eylem Planı kabul edilmiştir.

Zirvenin ikinci aşaması 16-18 Kasım 2005 tarihlerinde Tunus’ta gerçekleşmiştir. Zirveye 175 ülke resmi katılım sağlamıştır. Zirvede yer alan tüm etkinliklere 19.000 civarında temsilcinin katıldığı tahmin edilmektedir. Zirve sonucunda Tunus Taahhüdü ve Bilgi Toplumu için Tunus Gündemi belgeleri kabul edilmiştir.

2005 yılı sonrasında her yıl Dünya Bilgi Toplumu Zirvesi etkinlikleri gerçekleştirilerek, belirlenen hedeflere yönelik yapılan çalışmalar konusunda ilgili ülkeler tarafından bilgi paylaşımında bulunulmuştur.

2014 yılında DBTZ üst düzey etkinliği gerçekleştirilerek, 2015 yılı sonrası vizyonu, sürecin ilk iki aşamasında belirlenen temel eylem alanlarına sadık kalınmak suretiyle, belirlenmiştir.

Türkiye’deki çalışmalar birinci aşama süresince Telekomünikasyon Kurumu tarafından koordine edilmiştir. 2004 yılı başından itibaren Zirveye ve Zirve sonrası sürece ilişkin çalışmaların koordinasyonu, Türkiye’nin bilgi toplumuna dönüşümünü hedefleyen e-Dönüşüm Türkiye Projesi’ni yürütmüş olan Kalkınma Bakanlığı – Bilgi Toplumu Dairesi tarafından yürütülmektedir.

Zirvenin Kısa Tarihçesi

Uluslararası Telekomünikasyon Birliği’nin (ITU) en yüksek karar organı olan Tam Yetkili Temsilciler Konferansı’nın Mineapolis’te 1998 yılında düzenlenen toplantısında kabul edilen 73 nolu Kararla ITU, Dünya Bilgi Toplumu Zirvesi-DBTZ (World Summit on Information Society-WSIS) ile ilgili bir çalışma hazırlamak, çalışmaların sonucunu Birleşmiş Milletler (BM) İdari Koordinasyon Komitesi’ne (ACC) rapor etmekle ve zirvenin düzenlenmesi için yapılabilecek çalışmaların tespiti hususlarında görevlendirilmiştir. Bu amaca yönelik olarak ITU Genel Sekreterliğince 1999 yılında bir Görev Gücü oluşturulmuştur. Ayrıca, 2000 yılında, Birleşmiş Milletler Genel Sekreterinin himayesinde, ITU’nun öncülüğünde yapılacak olan zirvenin hazırlık ve organizasyonuna ilişkin bir eylem planı kabul edilmiştir.

ITU’nun 2000 yılı Konsey toplantısında Görev Gücünün hazırladığı Fizibilite Raporu görüşülmüş ve sonuçları genel olarak kabul edilmiştir. Konsey, bu toplantısında kabul ettiği 1158 nolu Kararla ITU Genel Sekreterini; zirvenin 2003 yılında yapılması, uygun bir yer tespit edilmesi, ilgili taraflarla müzakerelere devam edilmesi ve gerekli hazırlıkların tamamlanması ile görevlendirmiştir. Ayrıca, bu yeni dinamiğin küresel olarak tartışılması gerektiği göz önüne alınarak, bir Dünya Bilgi Toplumu Zirvesi (DBTZ) düzenlenmesi ve bu zirvenin Birleşmiş Milletlerin ajandasına konulması da kararlaştırılmıştır.

Birleşmiş Milletler Ocak 2002’de aldığı 56/183 nolu Kararla, Zirvenin; birinci aşamasının 10-12 Aralık 2003 tarihlerinde Cenevre’de, ikinci aşamasının 16-18 Kasım 2005 tarihlerinde Tunus’ta yapılmasını karara bağlamıştır. Ayrıca, bu Karar ile BM’nin tüm organlarının, hükümetlerarası organizasyonların, uluslararası ve bölgesel kuruluşların, sivil toplum örgütlerinin ve özel sektörün zirveye aktif destek vermesi ve üst düzey katılımda bulunması için çağrıda bulunulmuştur. BM ayrıca zirve hazırlıklarının hükümetler arası bir hazırlık komitesi tarafından yürütülmesini, bu komitenin zirve gündemini, katılma usul ve esaslarını belirlemesini ve ilkeler deklerasyonu ile eylem planı taslağına son halini vermesini önermiştir.

BM ve ITU tarafından alınan konuya ilişkin kararlara ulaşmak için tıklayınız .